به نام خدا، بخشنده‏‌ترين، مهربانترين

ضميمه ۳۰

تعدد زوجات

از قرآن، آخرین کتاب آسمانی، ترجمهٔ دکتر رشاد خلیفه


تعدد زوجات تا قبل از نزول قرآن، يعنى ۱۴۰۰ سال پيش، جزء رسم و رسوم زندگى بود. هنگامى که زمين جوان بود کم جمعيت، تعدد زوجات يکى از راههاى پر جمعيت کردن زمين بود، تا انسانهايى را بياورد که لازم بود براى اجراى نقشه الهى به کره زمين بيايند. هنگاميکه قرآن نازل شد، دنيا به اندازه کافى جمعيت پيدا کرده بود و قرآن اولين محدوديتها را در مورد تعدد زوجات تعيين کرد.

تعدد زوجات در قرآن اجازه داده شده است، اما تحت شرايطى بسيار سخت. هر گونه سوء استفاده از اين اجازه الهى عذاب سنگينى ببار مى آورد. بنابراين، اگر چه تعدد زوجات از طرف خدا اجازه داده شده است، خوب است پيش از آنکه بگوييم تعدد زوجات اجازه داده شده است، شرايط خود را دقيقاً بررسى کنيم.

بهترين مثال ما در اينجا محمد پيغمبر خدا است. او با يک زن ازداوج کرده بود، خديجه، تا اينکه زنش فوت کرد. فرزندانش همه از خديجه بودند، بجز يکى از آنها. بنابراين، همسر و فرزندانش تا زمانى که خديجه همسر پيغمبر بود، يعنى مدت بيست و پنج سال، از توجه کامل پيغمبر برخوردار بودند. به دلايل خاصى محمد از سن ۲۵ سالگى تا سن ۵۰ سالگى، يک زن داشت. در خلال ۱ سال باقى مانده از زندگيش با بيوه زنان مسن دوستانش که بچه هاى زيادى از خود باقى گذاشته بودند ازدواج کرد. بچه ها به خانه احتياج داشتند با شخصيت پدرى که پيغمبر آنرا فراهم کرده بود. فراهم آوردن شخصيت پدرى براى يتيمان، تنها موقعيتى است که جهت طرفدارى از تعدد زوجات در قرآن آمده است (۴:۳).

بغير از ازدواج با ماز يتيمان، سه ازدواج سياسى هم در زندگى محمد بوده است. دوستان نزديک او ابوبکر و عمر اصرار داشتند که پيغمبر با دخترانشان عايشه و حفصه ازدواج کند، تا وابستگى خانوادگى سنتى در ميانشان بر قرار گردد. سومين ازدواج با مارياى مصرى بود که بعنوان نشان دوستى سياسى از طرف حاکم مصر به او داده شده بود.

اين مثال کامل به ما ميگويى که مرد بايد در زندگى زناشويى وفادار باشد و براى پرورش خانواده اى سالم و خوشبخت بايد توجه کامل خود را صرف زن و بچه اش کند.

قرآن تاکيد بسيار بر محدود کردن تعدد زوجات دارد : "اگر ميترسيد که مبادا نتوانيد مساوات کامل با بيشتر از يک زن بر قرار کنيد، پس بايد يک زن اختيار کنيد. " (۴:۳) " شما هرگز نميتوانيد بين چند زن به عدالت رفتار کنيد، هر چقدر هم که سعى کنيد." (۴:۱۲۹)

محدوديت هاى قرآنى بر عليه تعدد زوجات احتمال سوء استفاده از قانون خدا را خاطرنشان ميسازد. بنابراين، تا زمانيکه کاملا ً اطمينان پيدا نکرده ايم که از قانون خدا سوء استفاده نخواهد شد، بايد جلوى شهوت خود را گرفته و از تعدد زوجات دورى کنيم. اگر در موقعيت و مکانى هستيم که تعدد زوجات رايج نيست، بهتر آن است که همه توجه خود را صرف يک زن و يک سرى فرزند کنيم. رفاه اجتماعى و روانى کودکان، مخصوصا ً در کشورهاى که تعدد زوجات ممنوع است، تقريبا ً هميشه روش يک زنى را پيشنهاد ميکند. ملاک اساسى زير را در تعدد زوجات بايد رعايت کرد:

  1. تعدد زوجات بايد درد و محروميت را تسکين دهد نه اينکه باعث درد و محروميت شود.
  2. اگر خانواده جديد جوانى تشکيل داده ايد، مسلما ً تعدد زوجات سوء استفاده است.
  3. تعدد زوجات جهت جانشين ساختن زنى جوان تر، سوء استفاده از قانون خدا است (۴:۱۹).
بازگشت به اول صفحه